تبلور پیوند رنگ و پارچه در هنر قلمکاری «خورزوق»
روزنامه اطلاعات اصفهان
5 ساعت پیش
اخبار استان اصفهان, اخبار و گزارش های ویژه
18 بازدید
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
صدای کوبیدن قالب های چوبی بر پارچه ها در
محله «دلیگان» شهر «خورزوق» شنیده می شود
و با هر ضربه، نقش و رنگی تازه بر پارچه می‌نشیند
تا پارچه قلمکار، این هنر کهن اصفهان، جان بگیرد.
خورزوق نه فقط قطب تولید پارچه های قلمکار در استان اصفهان، بلکه سراسر ایران است و بخش زیادی از کارگاه‌های این هنر سنتی در محله «دلیگان» این شهر است.
هنر قلمکاری یا چیت سازی، سال‌هاست که در خورزوق به روش سنتی انجام می شود
و خوشبختانه این رشته صنایع دستی پارسال ثبت جهانی شده است تا کشورها، آن را دیگر به نام خود ثبت نکنند.
برپایی جشنواره «تار و ترنج»
مدیریت شهری خورزوق در دوره ششم فعالیت هایش، برای شناسایی و معرفی ظرفیت های این شهر، ۲۴آبان را روز خورزوق و هفته منتهی به آن را هفته نکوداشت شهر خورزوق نامگذاری کرده است
و به همین مناسبت، شهرداری خورزوق، دیروز جمعه ۲۳آبان در این شهر، جشنواره‌ای با عنوان «تار و ترنج» را برگزار کرد
که عنوان این جشنواره فرهنگی، بر گرفته از جایگاه خورزوق به عنوان قطب تولید پارچه قلمکار و منسوجات تریکو است.
شهردار خورزوق در حاشیه این جشنواره به خبرنگار ما گفت:
در این جشنواره، مراحل تولید پارچه قلمکار و همچنین تولید منسوجات تریکو به صورت علمی به نمایش گذاشته شد.
سید فضل الله هاشمی با بیان این که شهر خورزوق حدود ۹۰ کارگاه تولید پارچه قلمکار دارد، افزود: فرآیند تولید این هنر جذاب و کارگاه هنر قلمکار، یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری شهر است.
وی گفت: خانه تاریخی «فرخ» خورزوق از سوی شهرداری تملک و بازسازی شده و قرار است با همکاری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، تا پایان امسال به موزه پارچه قلمکار بدل شود.
خورزوق در مسیر ثبت ملی
همچنین مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در حاشیه این جشنواره به «اطلاعات» گفت:
خورزوق با پیشینه ای کهن در تولید پارچه‌های قلمکار، در مسیر ثبت ملی به عنوان «شهر ملی قلمکار» قرار دارد؛
گویش محلی مردمان این شهر هم در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.
امیر کرم زاده با بیان این که تمرکز شهرستان «بُرخوار» در حوزه‌های گوناگون صنایع دستی، از جمله قلمکاری موجب شده است نرخ بیکاری در این منطقه به شکل چشمگیری کاهش یابد، می‌افزاید:
از بانک ها درخواست می‌شود با اختصاص تسهیلات ویژه، زمینه توسعه صنایع دستی و حمایت از هنرمندان این شهرستان را فراهم کنند،
چرا که توسعه صنعت گردشگری کارگاهی نقش مهمی در رونق اقتصادی و اشتغال این منطقه دارد.
وی با بیان اینکه استان اصفهان مهد صنایع دستی است و حدود ۶۰هزار هنرمند در این حوزه فعالیت دارند، اظهار می دارد:
پارسال، به حدود ۸۰۰ هنرمند صنایع دستی استان اصفهان، سهمیه بیمه هنرمندان اختصاص یافت
اما بهره‌مندی از آن شرایط خاصی مانند کسب امتیاز و تجربه کافی نیاز دارد
و تلاش ما بر این است که شهرستان «بُرخوار» و شهر خورزوق در اولویت حمایت‌های بیمه هنرمندان قرار گیرند.
کرم زاده می‌افزاید: این اداره کل برای حمایت از مشاغل خانگی، امسال تسهیلات کم بهره تا سقف ۳۰۰میلیون تومان با نرخ بازپرداخت ۴درصد را می‌پردازد،
علاوه بر این، پیگیری هایی برای تخصیص تسهیلات از محل منابع صندوق توسعه ملی برای حمایت از کارگاه‌های صنایع دستی، در حال اجراست.
از سویی دیگر نورالله عبدالهی، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان به خبرنگار ما می‌گوید:
بخش زیادی از پارچه‌های قلمکار اصفهان در شهر «خورزوق» تولید می شود؛
بعضی از هنرمندان برجسته، این رشته هنری را در شهر «خورزوق» آغاز کرده‌اند
به مرور، شاگردان آنها و دیگر هنرمندان، این هنر را در «خورزوق» گسترش داده‌اند و اینک این شهر قطب تولید پارچه‌های قلمکار شناخته می‌شود.
اشتغالزایی هنر قلمکاری
همچنین علی ابدالی، از هنرمندان رشته قلمکاری شهر «خورزوق» با سابقه ۲۷ساله در این هنر، گفت:
بیشتر مردم شهر «خوروزق» به تولید پارچه‌های قلمکار اشتغال دارد و هر کارگاه با ۴شاگرد به طور مستقیم و غیرمستقیم برای ۳۰ تا ۴۰ نفر فرصت‌های شغلی ایجاد می‌کند.
این استادکار هنر قلمکاری افزود: پارچه‌های قلمکار بیشترین کاربرد را در تولید رومیزی، ساک دستی و سفره دارند،
ولی به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمت پارچه و رنگ، نمونه‌های کوچک‌تر پارچه‌های قلمکار مشتریان بیشتری دارد.
وی همچنین تاکید کرد: رونق و فروش صنایع دستی ارتباط مستقیمی با جذب گردشگران دارد
متاسفانه در چند سال اخیر به دلیل کاهش ورود آنها به اصفهان و همچنین نبود تسهیلات بانکی برای هنرمندان قلمکار، وضعیت فروش و تولیدات با مشکلاتی روبه‌رو شده است.
رابطه هنر قلمکاری با زاینده‌رود
پیش از آن که جریان دائمی آب زاینده رود قطع و این رود تمدن ساز خشک شود، استادکاران هنر قلمکاری، پارچه‌های قلمکار شده را در آب زاینده‌رود می‌شستند و در ساحل آن خشک می‌کردند،
اما با خشک شدن زاینده رود، این پارچه‌ها را با آب چاه و در حوضچه‌هایی که در خورزوق ساخته‌اند، می‌شویند.
مجتبی خسمه هم که حدود ۳دهه در رشته تولید پارچه‌های قلمکار فعالیت دارد و این هنر سنتی اصفهان را از پدرش به ارث برده است، گفت:
هنرمندان این رشته پس از ۲۰سال کار، از لحاظ جسمی آسیب می‌بینند؛ با این حال، مشمول مشاغل سخت و زیان آور نمی‌شوند،
متاسفانه رشته پارچه قلمکار جزء آموزش فنی و حرفه‌ای نیست و برای صادرات تولیدات این هنر، به سرمایه گذاری نیاز است.
اصفهان – خبرنگار اطلاعات: محمدرضا کلاهدوزان
با دوستانتان به اشتراک بگذارید
روزنامه اطلاعات استان اصفهان روزنامه اطلاعات استان اصفهان
