کمی مشکل به نظر میآید که فکر کنیم درحدود
یکصدسال قبل کسانی که فاقد ورقه هویت یا
سجل احوال یا همین شناسنامه بودند،جریمه نقدی
میشدندویا از دوهفته تا یک ماه به زندان میافتادند.

اما این واقعیت داشته و اعلانی که در روز۶ بهمن ۱۳۰۵ در جریده اطلاعات منتشر شده گواه آن است که عده ای از گرفتن سجل گریزان وبا این امریه رضاشاهی دست به گریبان بودند
و از پذیرش سجل احوال خودداری میکردند تا آنکه سرهنگ آقا کریم بوذرجمهری کفیل بلدیه طهران
(شهردار) در آن روزگار -که یکی از وظایفش صدورسجل احوال برای مردم بود
در اعلانی با اشاره به قوانین مصوبه مجلس شورای ملی،افراد فاقد شناسنامه را تهدید به زندان و جریمه نقدی کرد .
اولین سجل های ایرانی
درباره این که اولین کس یا کسانی که ورقه هویت یا سجل احوال گرفتهاند تا کنون مطالب زیادی نوشته شده شده است
از جمله گزارش تحقیقاتی مجله مهر که در آن یادآوری شده است که اولین نامی که در ایران شناسنامه گرفت دختری به نام فاطمه بود.
در این گزارش اشاره شده است که
در تاریخ سوم اسفند ۱۲۹۵به پیشنهاد “نصرتالدوله “وزیر دادگستری، تصویب نامه ای درباره ثبت احوال از نظر دولت گذشت
که مقرر شد از تاریخ ۱۵ آذر ۱۲۹۸شمسی برای گرفتن تعرفه انتخابات، گذرنامه، جواز حمل و نقل، اقامه دعوی و گرفتن حواله پولی، از اشخاص مطالبه به قولی سجل احوال بشود
و بدین گونه سوم دی ماه ۱۲۹۷ اولین شناسنامه ایرانی صادر شد.
شناسنامه ای که صاحب آن دختری به نام فاطمه بود و صاحب شماره شناسنامه یک شد تا این روز برای همیشه روز ثبت احوال در ایران نام بگیرد.
تا کمتر از ۱۰۰ سال قبل نه خبری از سجل و شناسنامه بود، نه سازمانی که تولد و مرگ و ازدواج و طلاق را ثبت کند.
به جای آن، روحانیون، ریش سفیدان محله یا بزرگان قوم بودند که تا قبل از رواج شناسنامه به سبک اروپایی ها، وقایع تولد را در کتاب های مقدس ثبت می کردند.
اما برای دستیابی به چنین تشکیلاتی ابتدا سندی با ۴۱ ماده در سال ۱۲۹۷ هجری شمسی به تصویب هیات وزیران رسید
و ادارهای به نام سجل احوال در وزارت داخله (کشور) وقت به وجود آمد؛
بعد از تشکیل این اداره اولین شناسنامه به شماره ۱ در بخش ۲ تهران در تاریخ ۳دی ماه ۱۲۹۷ هجری شمسی به نام فاطمه ایرانی صادر شد.
در این صفحه می خوانید :
انتصاب اولین ریاست اداره سجل احوال و احصائیه
روزنامه اطلاعات استان اصفهان روزنامه اطلاعات استان اصفهان
